Water Restrictions

Eén van de USP's die Maurits ten faveure van Canberra aandroeg was het weer. Altijd zon en daarnaast toch vier seizoenen, ook hartje zomer altijd een lekker briesje en 's nachts koelt het af. Ideaal!

Bij de keuze van wat wel en niet in de koffer mee zou gaan, vielen de paraplu's dan ook snel af, want over regen had ik M nog nooit gehoord. Toen het hier bij aankomst met bakken uit de lucht viel dacht ik nog aan een incident. Welkom leek me zo'n buitje ook wel in een gebied waar het altijd droog is. Langzaam maar zeker dringt de waarheid echter tot me door: ook Canberra is aan klimaatverandering onderhevig.

En dat is eigenlijk maar goed ook. Waar ik eerst nog dacht dat de ongewassen ramen in ons huis het gevolg waren van het drukbezette leven van de vorige bewoners, ben ik er na inspectie van de buurt achter dat niemand hier zijn ramen wast, of z'n auto (echt waar!).

Ook met het dorre gras hier in de tuin blijken wij geen uitzondering te vormen. En dat je ondanks de bijzonder warme zomers nauwelijks zwembaden ziet begrijp ik inmiddels ook: water restrictions!

Canberra is voor haar watertoevoer afhankelijk van een drietal rivieren. In een ver verleden was dat voldoende om alle inwoners van de stad van water te voorzien. De laatste decennia bleef het ondanks de inzet van vier dammen, verschillende reservoirs en pompsystemen echter vechten tegen droogte. Langs de weg zie je dan ook regelmatig borden staan waarmee de Canberrans herinnerd worden aan de ernst van de zaak: er wordt aangegeven voor hoeveel procent de dammen gevuld zijn en wat het gemiddeld verbruik per dag was over de afgelopen week, afgezet tegen het gestelde target. 

Op 1 september begint hier officieel de lente. Je zou verwachten dat de restricties, momenteel 'stage 3' op een schaal van vier, nu dus strenger zouden worden. Maar wat blijkt: de overvloedige regenval van de afgelopen periode en het gehoorzaam opvolgen van de restricties heeft de dammen op een dusdanig peil gebracht dat

'stage 2' voor het eerst in vier jaar van kracht is.

Met gemiddeld 12,5 graden kende 2010 niet alleen de koudste winter sinds 2000, maar ook de natste in vijf jaar. De maand augustus was de koudste in 18 jaar en de natste sinds 1998.

Treffen wij het even?!

De bazerin van het land

Sommige kinderlijke verhaspelingen zijn te innemend om te verbeteren. Zo constateerden wij in Zutendaal jarenlang iedere maandag dat de bakker op de hoek 'opgesloten' was.

Hier in Canberra leidt onze dagelijkse tocht naar school niet langs de bakkerij maar langs 'The Lodge', het Catshuis van Australië. Omheind door hoge hekken en met bewaking voor de deur ziet deze vesting er door kinderogen bijzonder spannend uit. Na enige uitleg over de achtergrond van dit gebouw was de conclusie snel getrokken: hier woont de bazerin van het land. Sindsdien maken wij dagelijks, aan de hand van het al dan niet aanwezig zijn van de bewakingsauto en het al dan niet wapperen van de vlag, onze inschatting van de where-abouts van deze eerste vrouwelijke premier van Australië. Ook het parlementsgebouw hebben we onderweg in het vizier dus bij iedere rode bewakingsauto die we tegenkomen wordt enthousiast geroepen dat de bazerin op weg naar haar kantoor is.

Vorige week heb ik de kinderen erop voorbereid dat er een reële kans bestaat dat The Lodge vanaf maandag een nieuwe bewoner heeft en dat we dan niet meer moeten uitkijken naar rode wapperende haren maar naar een iemand die het kapsel van papa heeft.

Afgelopen zaterdag was het zover. Na een korte en waarschijnlijk daarom ook zeer intensieve verkiezingsperiode, waarin wij ons verbaasden over de manier (lees: het niveau) waarop men elkaar via de meest banale televisiespotjes te lijf ging, mochten zo'n 14 miljoen Australiërs verplicht hun stem uitbrengen. De keuze is eenvoudiger dan in Nederland: na Labor, Coalition (coalitie van Liberalen en Nationalisten), The Greens en een handvol Independents (onafhankelijke kandidaten) hebben we het voor wat betreft het aantal partijen wel gehad. Qua systeem geldt het districtenstelsel met meerderheidsstelsel: na het verkrijgen van een absolute meerderheid in een bepaald district is er één van de 150 zetels behaald.

Zaterdagavond laat keken we even naar wat we dachten dat de uitslag van de verkiezingen zou zijn. Maar wat blijkt, daar kunnen hier weken overheen gaan! De keuze is weliswaar eenvoudig, maar om een meerderheid binnen het district te krijgen, zijn er vaak verschillende telrondes nodig. Dit betekent dat men niet alleen een eerste voorkeur moet aangeven, maar ook een 2e, 3e, ... kandidaat moet kiezen. De stemmen voor de slechtstgeplaatste kandidaten volgens eerste voorkeur worden dan herverdeeld volgens de tweede voorkeur van de kiezers etc. etc. totdat er een meerderheid binnen het district is.

Nú begrijp ik waarom men vorige week bij Hughes Primary, dat afgelopen zaterdag ook als stemlokaal fungeerde, zo druk was om iedereen te enthousiasmeren voor de "Election Day Cake Stall". "Please use your imagination to make cakes, cupcakes, slices, muffins, cookies, gingerbread men, lamingtons, coconut ice, caramel popcorn, rocky road, jams, lolly pops, toffees, lolly bags … or whatever yummy item you can create!!!", stond er op het briefje dat op een vrolijk kartonnen bordje geniet zat (dat door mij gevuld zou moeten worden). Los van het feit dat mijn prioriteiten met het verjaarsfeestje van Reimer in het verschiet elders lagen, knapte ik al af na het lezen van het onvermijdelijke "please include a list of all ingredients" (want er zou eens een nootje in kunnen zitten). Dus ik zal mijn bijdrage aan de financiering van de nieuwe bibliotheek voor de school op een andere manier moeten leveren. Maargoed: men staat hier dus minimaal een kwartier in het stemhokje om de volgorde van de kandidaten te bepalen en dan gaat zo'n lekkere home-made snack er na afloop wel in!

De spanning loopt ondertussen op. Met 70 zetels voor Labor, 70 voor Coalition, 3 voor Independents, 1 voor The Greens en 6 onbeslist (en maar tellen …) is de jacht op de Independents geopend (om met hun steun een minderheidskabinet te vormen) en kan het volgens The Canberra Times van vanochtend nog zeker veertien dagen duren voordat het duidelijk is of we hier Julia Gillard of Tony Abbott aan het roer krijgen.

Ik kan Fransje en Reimer straks geruststellen, voorlopig blijven wij gewoon dagelijks uitkijken naar de bazerin van het land.

Spreken de kinderen al een beetje Engels?

Het is fascinerend om te zien hoe Fransje en Reimer zich het Engels eigen maken. Toen we hier aankwamen zeiden ze 'yes' en 'no' (dat laatste werd ook nog eens op z'n Frans uitgesproken) en konden ze vertellen hoe ze heetten en waar ze vandaan kwamen. Wat op zich ook al niet eenvoudig is: Fransje dacht dat de juf had beweerd dat ze Duits (Dutch) was en gaf daarop aan dat dat niet het geval was maar dat we 'from Belgium' komen. Nu is dat natuurlijk ook zo, maar op het moment dat ik een foto van de kinderen met vlag en landkaart van België in de gangen van de school zie hangen, krijg ik toch het gevoel dat ook dat niet helemaal klopt.

Ik had mij vast voorgenomen om ze voor vertrek een zekere basis van het Engels bij te brengen zodat ze zich wat minder onbeholpen zouden voelen. Maar ondanks mijn inspanningen was de interesse destijds ver te zoeken. En ook na een maand maken ze hier nog regelmatig gebruik van mijn advies om maar gewoon vriendelijk te glimlachen op het moment dat ze niet weten wat ze moeten zeggen.

Mijn verbazing was dan ook groot toen ik onlangs in het notitieblok van 'juf' Fransje ontdekte dat zij haar leerling Reimer geen 'punten' maar 'points' blijkt toe te kennen. En toen ik mijn oor eens te luister legde tijdens de school-les die hier thuis, net als in België, regelmatig nagespeeld wordt, hoorde ik toch echt 'this one', 'over here', 'well done' en 'allright'.

Maar echt praten, nee dat zit er nog niet in. Fransje gaf vorige week wel aan dat ze inmiddels bijna alles verstaat wat er in de klas gezegd wordt. Het schijnt dat ze de eerste drie maanden vooral registreren en daarna als uit het niets beginnen te kletsen. Mits ze zich goed voelen in de klas natuurlijk. Daar wordt hier dan ook veel aandacht aan besteed en belonen is daarbij het motto. F en R komen regelmatig met stickers op hun uniform thuis. Als dit zo doorgaat verwacht ik dat we hier binnen afzienbare tijd de volledige Australische zoogdieren populatie op de ijskast hebben hangen. Inclusief de inmiddels uitgestorven species.

Engels zingen kunnen ze overigens als de beste. Dat wil zeggen, qua volume. Inhoudelijk zie ik nog wel wat verbeterpunten. Maar ze hebben er zichtbaar heel veel plezier in. En in de filosofie van de school is dat nu precies waar het om draait.

Was dit het laatste wat wij van onze container zagen?

"Zeg, jullie spullen, weet je eigenlijk waar die nu zijn, kunnen jullie dat online volgen ofzo?" Een belangstellend telefoontje vanuit Nederland eergisteravond. Na mijn antwoord dat de container op 30 augustus in Sydney verwacht wordt en nu dus zo ongeveer ter hoogte van India zou moeten zijn, komt de aap uit de mouw: een aanvaring tussen twee vrachtschepen voor de kust van Mumbai met al ruim tweehonderd containers overboord.

Het verhuisbedrijf blijkt er al mee bezig te zijn. Het gaat om dezelfde rederij. Zodra ze iets weten bellen ze. "Oh my God", zegt Reimer tegenwoordig te pas en te onpas. Foto-albums, schilderijen van de kinderen, dat borduurwerk voor ons huwelijk waar mamma een half jaar van haar leven voor gegeven heeft, de antieke Hollandse kastjes die we uit Ghana meegenomen hebben … dik verzekerd maar onvervangbaar. Dit gaat niet waar zijn.

Binnen een halfuur komt het verlossende telefoontje. En hoewel inmiddels blijkt dat hetgeen overboord gegaan is veel meer schade aan het milieu dreigt te gaan opleveren dan dat onze dierbare bezittingen ooit gedaan zouden hebben, overheerste op dat moment een bijzonder gevoel van heel-erg-blij-zijn-met-wat-je-(nog niet)-hebt!

Stikkie Bikkies

Met ongeveer 350.000 inwoners die de Nederlandse nationaliteit bezitten, hadden we het ergens wel kunnen verwachten. Maar toch sta je even te kijken op het moment dat je in Canberra op de zaterdagse Farmers Market op een heuse stroopwafelkraam stuit.

Henny van der Kleef bakt ze hier al geruime tijd bruin en spreekt na 41 jaar Australië nog verbazingwekkend goed Nederlands. Het assortiment is compleet: naast het reguliere formaat worden er reusachtige markt-exemplaren geproduceerd en ook de koekkruimels-in-plastic-zakje ontbreken niet. Aangezien Henny de enige stroopwafelbakker in Australië is, reist zijn clientèle hem vanuit Sydney en Melbourne tegemoet.

Goede business dus voor de Farmers Market, een initiatief van de Rotary om de lokale gemeenschap te ondersteunen. Helemaal in lijn met het hier nagestreefde "100-miles principe" (producten leggen maximaal honderd mijl af van producent tot consument) kan iedereen die iets op de boerderij produceert, een kraam huren en de handel op deze wekelijkse markt verkopen. Het assortiment varieert dan ook van (levende) kippen tot home-made Australian Camenbert.

Je kijkt je ogen uit, en niet alleen naar de producten!

No hat, No play

"When outside during school hours, students should wear shirts that cover their shoulders and hats that shade the face, ears and neck. Hats are to have an 8-10 cm wide brim or flap. A "no appropriate hat, play in the shade" policy operates for all activities."

Nu het voorjaar in zicht is en de sterkte van de zon aanmerkelijk toeneemt, meldt de wekelijks nieuwsbrief van Hughes Primary School dat de Sun Protection Policy weer van kracht is.

Vanwege het gat in de ozonlaag bij Antarctica worden in Australië de hoogste percentages UV-straling ter wereld gemeten. Waar de kracht van de zon in een Nederlandse zomer maximaal acht is, loopt deze hier in de zomermaanden december en januari op tot vijftien. Het gevolg is dat Australië wereldwijd het hoogste percentage inwoners met huidkanker heeft: minimaal twee op de drie Australiërs ontwikkelen huidkanker voordat ze de 70-jarige leeftijd bereiken. Het jaarlijks aantal sterfgevallen ten gevolge hiervan is werkelijk schrikbarend.

Dat er in het Australian Capital Territory (ACT, de staat waar Canberra deel van uitmaakt) in 1999 een SunSmart Schools programma gelanceerd werd waar bovenstaande Sun Protection Policy deel van uitmaakt, is dan ook een noodzakelijke stap in de bewustwording van kinderen en ouders. En dat F en R er voortaan zo bijlopen, ach ... ook dat went wel!

En, al gesetteld?

Ons verhuiskaart-offensief heeft tot gevolg gehad dat deze vraag ons de afgelopen weken meer dan eens per email gesteld werd. En dan komt het punt waarop je moet besluiten om het antwoord niet te blijven copy-pasten, maar het daar te plaatsen waar het thuis hoort:

op het zojuist gecreëerde familie-weblog!

Vanochtend reed ik met de kinderen zingend achterin de auto naar school, de zon scheen, ik zag de sneeuw in de verte op de bergen liggen en opeens wist ik zeker dat het helemaal goed gaat komen hier. En daar had ik toch echt even mijn twijfels over nadat op maandag 19 juli, na die relaxte eerste dagen in Sydney en Canberra, het 'echte leven' van start ging!

Zes dagen na aankomst maakten Fransje en Reimer hun entree bij het Introductory English Centre van Hughes Primary School. Fantastische begeleiding, kleine klassen, echt een omgeving waar je je kind met een gerust hart achterlaat. Maar hoewel Fransje aan het eind van de eerste dag meldde dat ze maar liefst vier nieuwe vriendinnen had ("en eentje komt from Japan mama"), gaf Reimer aan dat hij het zo wel welletjes vond, hij wilde niet meer.

Het is natuurlijk ook niet niets, ze verstaan er tenslotte nauwelijks iets van en waar F zich dan nog kan toeleggen op de zaken die ze al wel beheerst (lezen, schrijven en rekenen), neemt R op een bepaald moment toch even een plastic schepje ter hand om iemand op z'n hoofd te meppen op het moment dat het zijn beurt is om met die zandtruck te spelen. Met het gevolg dat ie de rest van de pauze op de strafbank mag zitten ...

Enfin, een paar ochtenden bij R in de klas hebben wonderen verricht: hij meldt inmiddels trots dat hij maar liefst vijf vrienden heeft (ik krijg de indruk dat kwantiteit op dit gebied voorlopig nog voor kwaliteit gaat) en gaat huppelend de klas in. De juf verbaast zich erover hoe enthousiast hij meedoet en hoe vaak hij zijn hand op steekt om het juiste antwoord te geven (haha maar ik weet inmiddels wat we in de auto moeten oefenen ... today is ... Monday and the weather is ...). Ook F is helemaal in haar element, naast haar Aziatische vriendinnen werd ze maandag ook nog eens verblijd met de komst van een klasgenootje uit Nederland: haar twee weken klas-ervaring deelt zij nu vol enthousiasme met deze nieuwe vriendin en dat betekent een enorme boost voor haar zelfvertrouwen!

Ondertussen rijd ik inmiddels met mijn ogen dicht (en dan ook nog eens via de linker weghelft) van A naar B. Via CD en E als het moet, want logistiek gezien zit deze stad helder in elkaar, wat je natuurlijk ook wel mag verwachten gezien de ontstaansgeschiedenis. Ook het medische circuit kent voor mij geen geheimen meer nu we de eerste kinderziektes -letterlijk- en antibiotica-kuurtjes achter de rug hebben. Want inderdaad (FAQ): het is hier koud! Overdag ongeveer twaalf graden, 's nachts onder het vriespunt. En dan hoef je maar een keer te vergeten de auto in de garage te zetten met het gevolg dat je de volgende ochtend zonder handschoenen ruiten staat te krabben met een leeg wc rolletje ...

Hoogste tijd nu dus voor zaken die buiten het huis- tuin-- en keuken gebeuren liggen. Zo heb ik kennisgemaakt met de International Women Club, waar vorige week een bijzonder interessante lezing was van iemand die zich bezighoudt met de organisatie van de festiviteiten rondom 100 (..) jaar Canberra in 2013. Een unieke gelegenheid om deze stad-zonder-imago te re-branden en beslist iets waar ik mij eens verder in ga verdiepen. Vanuit Maurits' (net-)werk vliegen de uitnodigingen voor lezingen, diners en boekpresentaties ons om de oren, dus met dank aan een Nederlands vriendinnetje dat komt oppassen, hebben we vanavond ons eerste 'grote-mensen-uitje': de preview van de nieuwe tentoonstelling Life, Death & Magic (over Aziatische 'ancestral art'), die binnenkort in de National Gallery gaat plaatsvinden. Op dat gebied gebeurt hier bijzonder veel en dat zal ik via dit weblog dan ook graag delen.

Om te eindigen met een antwoord op de vraag ... nog niet helemaal, maar het gaat de goede kant op!

Reimer verliest eerste tand!

De opluchting straalt er vanaf, na maanden wiebelen is de eerste tand er met een beetje hulp van papa uitgegaan. Aangezien de opvolgers al klaar staan, verwachten we dat het hek nu van de dam is en er binnenkort meer fietsen in deze stalling geplaatst kunnen worden.